Model in de spotlight
Uit OMJS magazine 7
De basis op orde (vrij naar McKinsey)
Ook afkomstig uit: De Mooiste Weg (Spitteler, J. & Buijs, R., 2013) en De basis op orde (Spitteler, J., 2019).
Het succesvol ontwikkelen van een school wordt bepaald door de gekozen interventies. De fase waarin de school verkeert, bepaalt de keuze van de interventie. Als de school sterker wordt, neemt de individuele verantwoordelijkheid van leraren voor het collectief ook toe en schuift het accent van vooral centraal geleide aanpak, naar toename van school- en zelfevaluatie door leraren.
Auteurs van het boek schatten in dat op veel scholen de basis nog niet helemaal op orde is. De schoolleiding en het team zijn nog te weinig doordrongen van wat ‘de basis op orde’ voor hen betekent en wat dit van hen vraagt. Evenmin zijn ze doordrongen van de inrichting van het proces dat tot resultaat leidt. Als de basis niet op orde is, zal een school nooit duurzaam verbeteren en doorontwikkelen. Wat is er nodig in de context van een schoolsysteem? Wat vraagt het van de leiding? Hoe wordt het gedaan? En vooral ook: wat wordt er niet (meer) gedaan? Kortom, wanneer is de basis op orde? Vergelijk het maar met het bouwen van een huis: alleen met een solide fundament valt er goed (en ook vaak snel) te bouwen.
De basis op orde
Op de meeste scholen wordt hard gewerkt. Toch is niet overal ‘de basis op orde’. Met die basis bedoelen we het fundament waarmee de kwaliteit van de school – onder alle omstandigheden – zichtbaar wordt gemaakt. De kwaliteitsbouwstenen en proceselementen van ‘de basis op orde’ stellen scholen in staat om flexibel in te spelen op de veranderende omstandigheden. Tegelijk is dit het fundament dat scholen op het spoor zet van toekomstgericht werken.
In dit boek gaat het niet alleen over onderwijskwaliteit en -verbetering. Het gaat om meer. Zo gaat het ook over leiderschap bij kwaliteitsontwikkeling, over collegiale samenwerking en (her)ontwerpen van leren. ‘De basis op orde’ kan vooral ingezet worden bij verbetertrajecten, maar ook bij wensgedreven schoolontwikkeling.
