Iedereen heeft feedback nodig om te kunnen leren. Het is van belang om met regelmaat het werk van individuele leerlingen onder ogen te krijgen en daarop feedback te kunnen geven, zodat de leerling houvast heeft op weg naar het leerdoel.
Creëer met deze download een formatieve mindset; om de diepgang van de feedback en het leren te duiden.
Feedup
Feedup is een belangrijk start van formatief handelen: zonder helder doel en succescriteria heeft feedback minder waarde. Bas Trimbos (SLO) deelt regelmatig onderzoeksresultaten via sociale media waarin deze kern telkens weer wordt geduid. In een recente post richtte Bas onze aandacht op een onderzoek van Brooks en anderen (2019) waarin de kwaliteit en diepgang van de feedback in formatief handelen is onderzocht. De onderzoekers maakten als advies een matrix om de diepgang van de feedback en het leren te duiden. Een mooi hulpmiddel in het ontwikkelen van een meer formatieve mindset.
Feedback
In het geven van feedback gaat kwaliteit boven kwantiteit: het is niet van belang om zo veel mogelijk feedback te ontvangen als leerling, maar om die feedback te krijgen die het verschil maakt om jezelf te kunnen verbeteren. Dit bleek ook duidelijk in het onderzoek van Brooks (2019) dat is uitgevoerd in de bovenbouw van het basisonderwijs. Onderzoekers observeerden in de klas de hoeveelheid en inhoud van de feedback.
Ook in dit onderzoek stellen zij het belang van voldoende en heldere feedup vast. Zonder dit duidelijke startpunt van het leerproces verliest de feedback sterk aan kwaliteit en is moeilijker te duiden welke feedback het verschil kan maken richting het gestelde leerdoel.
De onderzoekers stellen vast dat de feedback dan krachtig is wanneer het proces van feedback geven een cyclus is waarin telkens weer de doelen met heldere succescriteria worden vastgesteld en er na feedback wordt gekeken of het leerdoel is behaald of wat nog nodig is om dat leerdoel te bereiken. Daarnaast stijgt de impact van de feedback als er aandacht wordt besteed aan de interpretatie van de feedback. Door met de leerling te spreken over de interpretatie van de feedback ontwikkelt de leerling metacognitieve vaardigheden en groeit zijn of haar zelfregulerend vermogen. Om de zelfregulatie werkelijk te stimuleren adviseren de onderzoekers om de feedback niet te voorschrijvend en beoordelend vorm te geven. Liever vindt de feedback plaat in dialoog en beschrijven leraar en leerling met elkaar de situatie, waaruit de leerling zijn of haar eigen conclusies kan trekken.
Feedforward
Feedforward blijkt ook in dit onderzoek cruciaal voor de drieslag van effectieve feedback. In de feedforward fase bestaat de kans om succescriteria aan te scherpen en te verhelderen. In de feedforward kan tevens het doorgaande karakter van feedback tot uiting komen: het leren en ontwikkelen gaat door los van het feit of een bepaald leerdoel al bereikt is. Tenslotte ondersteunt feedforward de mogelijkheden voor zelfreflectie: wat beheers ik al en waar wil en kan ik nog in groeien?
De onderzoekers namen generieke gedragingen waar in de bezochte lessen in het geven van feedback. Vanuit die waarnemingen hebben zij een matrix opgesteld waarin de diepte ven kracht van feedback wordt gecombineerd met het niveau van leren van betrokkenen. De matrix geeft praktische handvatten in voorbeeldzinnen en gedragingen van leraren om te werken aan persoonlijke groei en afstemming in het geven van feedback.
Wat als eerste opviel was dat feedback meer voorkomt dan feedup en feedforward. De drieslag blijkt in de praktijk dus nog niet in evenwicht. Daarnaast konden conclusies worden getrokken over de inhoud van de feedback. In de indeling van feedback door Hattie en Timperley (2007) in taakgerichte, procesgerichte, feedback op zelfregulatie en feedback op de persoon zien de onderzoekers dat bijna alle feedback gaat over de inhoud en taak. Op grote afstand volgen dan feedback op het proces en feedback over de zelfregulatie.
De onderzoekers stellen vast dat feedback op proces en zelfregulatie op een dieper niveau van leren liggen en ook een andere vorm van feedback geven verlangen. Inhoud en taakgerichte feedback wordt vaker groepsgewijs gegeven, terwijl de feedback op proces en zelfregulatie meer om persoonlijk overleg vragen. In de matrix wordt tevens duidelijk dat de feedbackgesprekken op proces en zelfregulatie minder normerend en meer in dialoog zijn: focus minder op succescriteria en laat de leerling reflecteren op de leerervaringen en daar conclusie uit trekken voor de toekomst. Met een dergelijke houding verdiept het leren en wordt meer eigenaarschap bij de leerling bereikt.
Bronnen
Brooks, C., Carroll, A., Gillies, R. M. & Hattie, J. (2019). A Matrix of Feedback for Learning. Australian Journal of Teacher Education, 44(4).
Hattie, J. & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research 77(1), 81–112.
