Onderwijs in beweging
Uit OMJS Magazine #9
Tekst: Patty van der Aa
Beweging is goed voor kinderen en heeft een positief effect op de lichamelijke en mentale gezondheid. Toch brengen leerlingen nog altijd twee derde van hun schooldag zittend door. Dat moet anders, vinden Nicole Jansen-Rozenberg en Heidie van Remortele van Beweegknap. Zij zetten zich dan ook in om bewegend leren (PAL) onderdeel van het curriculum te maken.
”Het gaat niet om een extra gymles.
Meer beweegmomenten
Physically Active Learning (PAL) – ofwel lichamelijk actief leren – komt neer op het integreren van beweging en leren tijdens de les. Het stimuleert het leerproces omdat het lange periodes van zittend leren onderbreekt en helpt om de focus terug te krijgen en productiever te worden. Daarnaast is het een efficiënte manier om het fysieke, sociale en emotionele welzijn van leerlingen te verbeteren. Het is iets waar elke leraar, afhankelijk van de leerdoelen en de omgeving, in allerlei vormen mee aan de slag kan. “Ter verduidelijking: het gaat niet om een extra gymles”, legt Nicole uit. “Want ook die twee uur bewegingsonderwijs per week zijn noodzakelijk om leerlingen vaardiger in bewegen te maken. Net zoals de energizers in de klas ervoor zorgen dat er weer wat meer focus in de les komt. Maar ook dat staat los van bewegend leren. Waar wij ons vooral voor inzetten, is om leraren te helpen nog een derde en misschien wel vierde beweegmoment tijdens een schooldag te creëren. Want bij elke minuut meer beweging is een kind gebaat. Zo simpel is het.”
Bizie de beweger
“Het lastige is alleen dat de leraar ermee aan de slag moet”, vertelt Heidie. “Zij hebben vaak al moeite om (zonder vakdocent) bewegingsonderwijs te geven en dan moeten ze ook nog de vertaalslag maken naar bewegend leren. Dat vergt veel inspanning en tijd. Daarom wilden we die stap makkelijker maken en hen helpen om zonder de standaardlesmethodes toch hetzelfde te bereiken, zonder dat het al te veel moeite kost. Zo is Bizie de beweger ontstaan.” Via opdrachtkaarten met beweegvormen worden leraren van groep 1 tot en met groep 8 geholpen om beweegvormen met leerdoelen of leerinhoud te integreren. En dat gaat natuurlijk niet om rondjes rennen om de tafel van 3 uit je hoofd te leren. “Kinderen moeten er bewust bij nadenken”, legt Heidie uit. “Neem overlooptikkertje als voorbeeld, waarbij je de helft van de klas een geel lintje geeft en de andere helft een rood lintje. De gele lintjes zijn de tafel van 3, de rode lintjes de tafel van 4. Wanneer een leraar dan een getal roept, bijvoorbeeld 12, moeten de leerlingen zelf nadenken of dit getal in hun tafel zit of niet. Zo zijn ze bezig met de lesstof terwijl ze bewegen. En dat is niet alleen goed voor de hersenen, maar ook voor hun zelfvertrouwen.”
Toepasbaar op alle vakken
Zolang je weet hoe het principe werkt, is het op alle vakken en groepen toepasbaar. Denk bijvoorbeeld aan landen binnen of buiten Europa in de bovenbouw of letterherkenning voor kleuters. Toch is het letterlijk actief leren van de lesstof niet het enige voordeel; de beweging draagt natuurlijk ook fysiek én mentaal bij aan de gezondheid van leerlingen. Ze kan ingezet worden om productiever te worden, om kinderen met achterstand te helpen en zelfs om faalangst aan te pakken. “Maar het is natuurlijk ook gewoon leuker dan acht uur per dag reken- en taalonderwijs vanachter je tafel”, besluit Nicole. “Wij willen dat bewegend leren dan ook gezien wordt als een manier van onderwijs geven en dat het opgenomen wordt in het curriculum. Het wordt namelijk tijd dat het Nederlandse onderwijs letterlijk eens goed in beweging komt!”
Over Beweegknap
Beweegknap is een zelfstandig initiatief van CIOS-medewerkers Nicole Jansen-Rozenberg en Heidie van Remortele. Naast het ontwikkelen van Bizie de beweger verzorgt Beweegknap workshops over bewegend leren op basisscholen.
Maak kennis met Bizie de beweger
Bizie de beweger
40 ideeën die de beweging stimuleren
Sport en bewegen is goed voor kinderen. Onderzoek toont aan dat voldoende bewegen positieve effecten heeft op de lichamelijke en mentale gezondheid van kinderen. Meer bewegen op en om school helpt om de beweegrichtlijnen te halen en is goed voor de gezondheid. Daarnaast is er ook een relatie aanwezig tussen bewegen en de cognitieve ontwikkeling. Zo is er bewijs voor positieve effecten van langdurig bewegen op de bloedvoorziening naar de hersenen en de ontwikkeling van de hersenstructuur.
Het positieve effect van bewegen op school heeft geleid tot het ontwikkelen van een praktische tool voor het onderwijs – Bizie de Beweger. Een verzameling direct in te zetten beweegvormen met daarbij een suggestie voor het integreren van een leerdoel of leerinhoud. Zo is er altijd wel een reden om te bewegen. Stilzitten is met Bizie in je buurt geen optie!
Auteurs: Nicole Jansen-Rozenberg & Heidie van Remortele (Beweegknap)
Redactie: Martine Creemers (OMJS)
Uitgever: Uitgeverij OMJS
Taal: Nederlands
EAN: 6090920795715
Uitvoering: doos + gelamineerde kaarten, kleur
Jaar van uitgave: 2022
Druk: 1e druk
Aantal pagina’s: 40 kaarten + handleiding
Maak kennis met de andere monsters van OMJS
Zoek jij een manier om leerlingen op een leuke en speelse manier te prikkelen? De OMJS Monsters maken leren niet alleen leuk maar ook GRRRRRuwelijk interessant!
