Projectmatig curriculum Deltawijs bij Jan van Brabant College.
Tekst Vera van het Hof
Leerlingen uitdagen, zelf in actie laten komen en ervoor zorgen dat ze het beste uit zichzelf halen. Dat is het doel van Deltawijs, een onderwijsvernieuwing op het Jan van Brabant College, vestiging Deltaweg in Helmond. Hoe ontwikkel je zo’n nieuw leersysteem en wat kom je tegen? We vroegen het teamleider Stephan Stevens en projectleider Lilian van Marrewijk.
Waarom wilden jullie het onderwijs anders organiseren?
Lilian van Marrewijk: “Wij vinden het belangrijk dat leerlingen naast kennis ook vaardigheden leren als samenwerken, plannen, initiatief nemen, zelfstandigheid en communiceren. Met projectmatig onderwijs leggen we meer verantwoordelijkheid bij de leerling en werken we vakoverstijgend samen. We denken dat we op deze manier beter aansluiten bij de maatschappij en vervolgopleidingen waar projectmatig werken al langer de norm is.”
Dat is Deltawijs geworden. Wat houdt deze onderwijsvorm precies in?
Stephan Stevens: “We werken niet meer met klassen, maar bieden thematische en onderzoekende projecten aan. De leergebieden Mens & Maatschappij, Natuur & Techniek en Creatief & Sport worden in projectvorm gegeven. Bij de vakken Nederlands, wiskunde, rekenen en de moderne vreemde talen blijft de nadruk liggen op kennisoverdracht. Onze leerlingen worden intensief begeleid door individuele mentoren en docenten die de rol hebben van expert, uitdager en coach.”
Hoe hebben jullie de veranderingen aangepakt?
Lilian van Marrewijk: “We zijn eerst gaan kijken wie er binnen de school mee wilden denken. Samen met Hans van Leeuwen van Onderwijs Maak Je Samen zijn we vervolgens ‘de droom’ gaan formuleren, onze ideale uitkomst. Deze droom hebben we steeds concreter uitgewerkt naar nieuwe vormen en methoden. Zo zijn we in twee jaar tijd tot een stevige en concrete bijsturing van ons onderwijs gekomen.”
Een heel traject dus. Wat zijn de ervaringen tot nu toe?
Stephan Stevens: “Het kost tijd om iedereen mee te krijgen, om systemen te ontwikkelen waarmee je vaardigheden en voortgang kunt toetsen en om je fysieke omgeving goed in te richten.” Lilian van Marrewijk: “Het is continu testen, bijsturen en communiceren. In het begin is dat onrustig, maar omdat we vast kunnen houden aan ‘de droom’, blijven we gefocust. De onderbouw loopt super en we staan nu voor de volgende uitdaging: hoe gaan we de bovenbouw inrichten volgens Deltawijs? We hebben geleerd dat we samen echt stappen kunnen maken. Als je maar gelooft in je einddoel, in beweging komt en geduld hebt.”
Ben jij op jouw school ook bezig met deze vraagstukken en verandering?
Dit zijn de ervaringstips van Lilian van Marrewijk en Stephan Stevens:
- Maak een duidelijke keuze
Onze ervaring is dat je beter niet op twee sporen kunt gaan lopen. Voer de verandering dus helemaal door of voor deze niet door. Dat is niet alleen werkbaarder, maar ook veel duidelijker voor iedereen, met name voor ouders en leerlingen. - Maak je eigen versie
Kijk goed hoe projectmatig onderwijs past in jouw school. Wij weten bijvoorbeeld dat onze doelgroep best wat kaders nodig heeft; daar houden we rekening mee. Wij hebben een eigen toolkit ontwikkeld met onze doelen, pijlers, methodes, technieken en afspraken. Dat werkt als een kapstok waar je op terug kunt vallen. - Vraag hulp van buitenaf
Wat voor ons heel goed gewerkt heeft, is de ondersteuning van Onderwijs Maak Je Samen. Dit heeft ons geholpen om concrete stappen te zetten. Bovendien zorgt de neutrale positie van een extern adviseur voor een veilige omgeving en betere communicatie onderling. - Durf vooral te beginnen
Wees niet bang om gewoon te starten, ook al voelt het nog niet helemaal ‘af’. Pas als je begint weet je of het werkt of dat je sommige dingen toch anders moet doen. Durf die aanpassingen dan ook te doen. - Kijk goed naar je omgeving
Projectmatig lesgeven gaat niet als je applicatiesysteem of gebouw hier niet geschikt voor is. Een goed aansluitend systeem scheelt je veel werk. Een gebouw waarin ruimte is voor meerdere groepjes, verschillende docenten, workshops, laptops en gastsprekers is een must. - Blijf Communiceren
Houd collega’s, leerlingen en ouders aan boord en blijf het hele proces helder en op tijd communiceren. Leg uit waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt of waarom je iets aanpast.
Uit OMJS magazine #5 (december 2020)
CurriculumKit
Wil je op een verdiepende wijze schoolbrede projecten of vakoverstijgende lessen ontwerpen? Haal het vuur in jouw team naar boven met de CurriculumKit, een leuk en praktisch kaartspel om samen met je vakgroep of team een deel van het curriculum te (her)ontwerpen. Voor begeleiding bij het spelen of meer informatie: hans@onderwijsmaakjesamen.nl.
Dit product is gemaakt in samenwerking met Vernieuwenderwijs.
Aan het woord waren
Stephan Stevens
Teamleider, Jan van Brabant College, Helmond
Lilian van Marrewijk
Projectleider, Jan van Brabant College, Helmond
