Deelnemer aan studiereis Zuid-Afrika Lucille Keursten schrijft:
“Soms denk je wel eens: het is een voorrecht dat ik dit heb mogen meemaken. Nou, dit is er zo een.
Wat een boeiende en leerzame studiereis. Deze kan ik iedereen aanbevelen. Het is bizar om te zien hoe groot de verschillen zijn, hoe rijk en arm samen maar toch apart leven.
Tijdens de schoolbezoeken wordt wederom duidelijk, hoe belangrijk het welbevinden van kinderen is en dat de voorwaarde hiervoor een goede relatie is.
Mooi om te zien hoe de waarden van elke school terugkomen en de rol van de leraar daarin cruciaal is. Leraren stralen bevlogenheid en duidelijke liefde voor het vak uit. Alle directeuren lijken ondernemers; of je ze ontmoet op een school in een township of op een privé school.
Gedurende de reis krijgen we verschillende momenten om te reflecteren, op bijzonder mooie plekken. want laten we wel wezen, het is een prachtig land.
We staan stil bij toekomstbewust leiderschap en wat dit betekent voor de invulling van de opdracht die je hebt als school en als schoolleider:
- Opdrachtbewust: Waartoe dient onderwijs? Waarom leren?
- Kwaliteitsbewust: Wat doen we? Hoe doen we dat?
- Omgevingsbewust: Waar bevinden we ons? (Met) Wie zijn we samen?
- Systeembewust: Waardoor werkt het? Waardoor blijven we in ontwikkeling?
Dag 1
Op de eerste dag ontmoeten we gepensioneerde schoolleiders van de Principals Academy, die hun verhalen, ervaringen en expertise met ons delen. Zij coachen schoolleiders die werkzaam zijn in achtergestelde gebieden. Elke schoolleider wordt 3 tot 5 jaar begeleidt door een gepensioneerde schoolleider van de Principals Academie die elke twee weken een bezoek brengt aan de school. We zien gepensioneerde schoolleiders die met passie en vol trots vertellen wat ze al bereikt hebben. ‘Change’ ontstaat door ‘relationship’. Be the change you want to see.
Waarden zijn van groot belang in de townships. Daar zullen we tijdens de bezoeken nog wel vaker achter komen. ’s Middags gaan we met een grote bus naar Kayamandi. Het voelt heel vreemd om als toerist met zo’n grote bus in een township te rijden. De wandeling door het township onder begeleiding van de dochter van mama Esmee (want hier alleen lopen is niet veilig) maakt enorme indruk. Het is niet te beschrijven met welk gevoel je hier door Kayamandi loopt.
Na de wandeling eten we Afrikaans bij mama Esmee, die dankzij Dreamcatcher foundation haar eigen bedrijf kan runnen. In een kleine kamer met wat stoelen en banken eten we: vetkoek, spinazie, kip en chakalaka. Als we buiten komen, willen drie kinderen spontaan voor ons zingen. Kippenvel. Daarna krijgen we uitleg over the Dreamcatcher foundation en vertellen een aantal vrouwen hoe trots ze zijn op wat ze bereikt hebben. Een van de dames maakt van afval voornamelijk plastic sieraden, tassen… Motto: waste is mine is yours. De kracht van deze organisatie is, dat geprobeerd wordt om het verdiende geld ook terug te laten komen in de gemeenschap. Hierdoor kunnen nieuwe initiatieven ontstaan, zoals het verbouwen van biologische producten op de grond die vrijkwam door de afvalberg op te ruimen.
Dag 2
Een bezoek aan scholen in diverse townships onder leiding van de gepensioneerde schooleider Ann (Principals Academy). Een prachtmens die vol passie haar verhalen met ons deelt. Onderweg zien we de set waar de Pirates of the Caribbean is opgenomen. Tevens staan langs de kant van de weg shacks met een 06 nummer erop. Mensen kunnen dat nummer bellen, de shack kopen en vervolgens ergens neer laten zetten. Als je een gelijkwaardige kruising nadert, heeft diegene die het eerst komt voorrang. Dat komt dus neer op rijden met lef. Er rijden voornamelijk witte auto’s want die zijn het goedkoopst.
We bezoeken een primary school en een highschool. Op bijna elke school zie je de spreuk: Enter to learn – Leave to serve. Scholen in de townships moeten het met beperkte middelen doen en dan hebben we nog niet de armste scholen gezien. Het contrast tussen de school en de gemeenschap waarin ze leven is erg groot. De highschool is een school die een goede naam heeft. Ze hebben plek voor 560 leerlingen. Ze selecteren de beste leerlingen. De school is sterk in ‘math’ en ‘science’. Alle scholen zijn streng beveiligd, omheind en sober ingericht. Deuren middels een hekwerk afgeschermd. We zien blije kinderen. Vreemd genoeg mogen tijdens de kleine pauze mensen uit de township snoep verkopen. Iets dat in ons land ondenkbaar is. Mooi om te zien hoe trots de leerkrachten en principals zijn op wat ze doen en wat ze bereiken met elkaar.
Dag 3
Fishhoek: Sunn valley school. Een school met meer dan 1000 leerlingen. We krijgen een rondleiding van twee leerlingen uit grade 7 (12 jaar). Prachtig hoe ze hun verhalen met ons delen. Ze weten heel goed te vertellen en verwoorden hoe er op school wordt gewerkt. Ze laten zien dat ze enorme veel vaardigheden hebben ontwikkeld. Het is een zeer uitgeruste school met enorm veel ruimte en faciliteiten. Een bibliotheek, zwembad, muziekruimte, een creatieve ruimte, noem maar op. Ze werken volgens het concept brain based learning. De aanpak, didactiek en inhoud is gebaseerd op de werking van het brein. Wat een contrast met gisteren. We mogen overal kijken. Er zitten 30 tot 35 kinderen in een groep. De ouders betalen 10.000 rand per jaar (omgerekend ongeveer €600,-).
Na een lekkere lunch vertelt de directeur Gavin Keller over hun systeem. Vol passie laat hij ons ervaren waarom ze zo werken. Parttime werken is hier niet aan de orde. In grade 1 en 2 zitten de jongens en meisjes gesplitst. Ook dat komt voort uit brain based learning. Bewegen is heel belangrijk. Het begin van je hersenen zit namelijk niet in je nek maar aan het eind van je wervelkolom. Als je te veel zit, worden je hersenen minder geactiveerd. Excelleren op je talenten wordt erg gestimuleerd.
Dag 4
Township Delft: Er is hier enorm veel geweld, drugs, gangs en armoede. Kinderen maken in de community veel mee. Veel kinderen hebben geen ouders of een van de ouders is al overleden (of vermoord). School is voor hen een veilige plek. Kinderen gaan graag naar school. Rekenen vinden ze moeilijk en Engels vinden ze leuk en belangrijk. Kinderen staan in de stromende regen in de rij om hun bordje met eten te halen. Kinderen krijgen thuis weinig te eten. De school is een school van de staat en zij moeten zich dan ook houden aan het curriculum. Veel scholen in de townships halen de afgesproken norm niet. De Vergenoegd primary school moet zich vooral richten op waarden en normen. Een voorbeeld: Het regende en er waren 10 kinderen gemiddeld in een klas niet aanwezig. Voor de leerkrachten op school is het een enorme uitdaging om de ouders te wijzen op hun verantwoordelijkheid. Deze school heeft een enorm ruimte gebrek. Er is plek voor 700 kinderen maar op dit moment komt het dubbele aantal kinderen naar school. En nog is biedt dit niet voldoende ruimte. Er zijn nog steeds kinderen die niet naar school kunnen gaan, omdat er geen plek is.
Dag 5
Somerset House is een privé school. Ze krijgen geen geld van de overheid. De ouders betalen 90.000 rand per jaar (omgerekend ongeveer €5.500,-). Van dat geld moet alles betaald worden. Ze bepalen hun eigen curriculum. Ze werken volgens Project based learning. Op het terrein bevinden zich allemaal aparte gebouwen. De school is vroeger een boerderij geweest. Ze hebben plek voor 450 kinderen. Ouders die hun kind hier naar school brengen kiezen specifiek voor de visie. De school ziet er netjes uit. Ze leren de kinderen dat leren van fouten juist goed is. Het curriculum wordt met een paar leden van de staff voortdurend bijgeschaafd. Leerlingen zijn trots op de leraren. Hoe ze werken lijkt veel op het systeem in Nederland. Ook hier laten kinderen zien dat ze brede vaardigheden hebben ontwikkeld. Vandaag regent het echt enorm. De riolering kan het op veel plekken niet bijhouden. Er is vandaag net zoveel regen gevallen als in het gehele afgelopen jaar. Echt Nederlands weer, ja ook dat kun je hier meemaken ook al is de kans klein.
Dag 6 & 7
In het weekend (dag 6 en 7) hebben we vrije tijd. We kunnen genieten van het vele moois dat Zuid-Afrika te bieden heeft. Prachtige natuur, lekkere wijnen, heerlijk eten, van alles te zien en te doen. Jammer dat het weer niet altijd mee zat, maar dat kon de pret niet drukken.
Dag 8
De laatste dag is alweer aangebroken. We brengen nog een bezoek aan de Public Beaumont primary school, gericht op challenge based learning. Een hele grote school met 1.350 leerlingen en veel faciliteiten. Om 8 uur mogen we aansluiten voor de assembly. Kinderen starten samen het zingen van het schoollied. Tussen de bedrijven door is het muisstil. Volop discipline. Ook hier zie je weer dat waarden een basis vormen voor hun onderwijs. Elke maand staat een specifieke waarden centraal. Kinderen worden geprezen om hun prestaties, die ze in het weekend hebben bereikt met o.a. sport. Een groep speelt blokfluit en viool en tot slot een kort drama stuk. De school werkt zeer gestructureerd. Dit zie je in alles terug. De wanden, de presentaties en het personeel. Als ze een toets maken staat er een schot tussen de kinderen in. In alle groepen zitten ze twee aan twee. Differentiatie was niet zichtbaar, ze werken wel met verlengde instructies. Ze doen mee aan een internationaliseringsprogramma en middels skype hebben de kinderen regelmatig contact met andere landen en voeren ze met elkaar het gesprek. Tevens is het een eco school.
Hierin gaan ze bewust om met onderstaande punten:
- RESOURCE GEBRUIK – Het gebruik van onze natuurlijke hulpbronnen en hoe ze deze kunnen behouden
- WERELDWIJDE EN LOKALE PROBLEMEN – Hoe ze werken om voedsel te helpen leveren waar het nodig is
- NATUUR EN BIODIVERSITEIT – De natuur omarmen
- GEZOND LEVEN – Een gezonde levensstijl aanmoedigen
- GEMEENSCHAP EN ERFGOED – Onze gemeenschap en onze waardering voor verschillende culturen
De school heeft ook een naschoolse opvang, waar steeds meer kinderen gebruik van maken.
Het was een boeiende en leerzame reis, in een fijne groep onder leiding van Hans, Martine en Job.
Geschreven door Lucille Keursten, deelnemers studiereis Zuid-Afrika oktober 2019
Ook mee op studiereis naar Zuid-Afrika?
Bekijk hier alle vertrekdata in de OMJS academie.
