Boekenlegger BARRT-model 

Reflectie kan altijd en overal. In de nieuwe publicatie ‘Gespreid Leiderschap’ wordt het BARRT-model geïntroduceerd, dat staat voor de stappen: bedoeling, aanpak, resultaat, reflectie en transfer.

Wat het BARRT-model uniek maakt is dat het naast reflectie tijdens en na je actie, ook ingezet kan worden voorafgaand aan je actie.

Gespreid Leiderschap

Waar leiders kunnen volgen en volgers kunnen leiden.

Dit boek is bedoeld voor iedereen die in en aan een organisatie werkt met de bedoeling een proces van gespreid leiderschap te cultiveren. Dat is dus niet alleen de formeel aangewezen leider van een organisatie, maar iedereen die leiderschap neemt en ontwikkelt.

Uit Gespreid Leiderschap (Van Rossum, B., 2023): 

  “De cirkel in het BARRT-model voor reflectie staat symbool voor het cyclisch karakter van reflectie. Het volgt daarmee het creatieve hulpmiddel dat William Edward Deming voor kwaliteitsmanagement ontwikkeld heeft. De verschillende partjes in de cirkel zijn een mix van inzichten uit de reflectiefasen van Korthagen, de leercyclus van Kolb, de leerfasen van Maslow en de STAR-methodiek. Ik sta dus op de schouders van reuzen wanneer ik je een ruggensteun geef voor de ontwikkeling van reflectieve vaardigheden bij jezelf én bij de ander. Je leest met de klok mee en start om twaalf uur. Je volgt de letters ‘BARRT’. Wellicht wordt BARRT je nieuwe reflectiehulpmiddel, als dit past in je ontwikkeling. BARRT is gemaakt voor reflectie voorafgaand aan je actie, voor reflectie tijdens je actie en voor reflectie naderhand, dus na je actie. BARRT kan ook dienen als een model voor metareflectie, maar daar ga ik nu niet verder op in. 

> Je start dus bij de B. 

B : vanuit bewust zijn terugkijken op de bedoeling. 

A : wat was jouw of jullie aanpak? 

R : welke resultaten zijn er merkbaar en welke meetbaar?

R : hier duik je onder de waterlijn de reflectie in. Je gaat na wat er, bedoeld en onbedoeld, zichtbaar en onzichtbaar, heeft plaatsgevonden op het niveau van je betrokkenheid, identiteit en overtuigingen. Denk hierbij aan je primaire reacties, mogelijke patronen, mentale modellen, bias en aannames, gedachten, gevoelens, kernwaarden, persoonlijke groei, motieven, drijfveren, idealen, je professionele rol, trouw aan jezelf, geloof in jezelf en de ander. 

T : nadat je dit tijdens de reflectie allemaal uit de diepte hebt opgevist, kijk je naar de transfer. Hoe ga je dit alles gebruiken bij toekomstige situaties, vaardigheden of acties? Met andere woorden: hoe ga je toepassen wat je meeneemt uit je inzichten? 

Vooraf klinken de vragen als: 

• Vanuit welke bedoeling ga ik wat op welke manier aanpakken?
• Behaal ik daarmee de resultaten die ik wil behalen? 
• Waar kom ik mezelf tegen in versterkende en belemmerende zin? 
• Waar zit mijn ontwikkeling of leervraag hierbij? 
• Wat neem ik al mee uit eerdere (leer)ervaringen dat ik in deze situatie wil oefenen en/of toepassen? 

Tijdens een actie reflecteren en dat ook nog vanuit bewust zijn, vraagt van je dat je deze manier van reflecteren al vaker vóór en na een actie gedaan hebt. Anders vraagt reflecteren tijdens een actie zoveel afstand van je dat je bijna niet meer van reflectie tijdens de actie kunt spreken. Bij dit type reflectie controleer je continu of dingen lopen zoals bedoeld, merk je het op als dat niet het geval is en stuur je jezelf bij terwijl je er middenin zit. Met name als je vooraf je eigen valkuilen en overtuigingen goed onderzocht hebt – zeg maar de triggers die linea recta jouw ego-verdediging op scherp zetten en de riddertjes op laten draven voor bescherming – ben je hiertoe in staat. Je kunt dan tijdens de actie vanuit je volwassen positie van I’ve got this uit de ingewikkelde spelletjes blijven en jezelf en de eventuele ander liefdevol benaderen.”