Nu al veel profijt van nieuwe inzichten

Effect opleiding nu al duidelijk

Scholenstichting MosaLira, met 21 basisscholen en onderwijsvoorzieningen in Maastricht, en scholenstichting Kom Leren, met 19 basisscholen in de regio Maastricht-Heuvelland, ontwikkelden met OMJS een gezamenlijke incompanyopleiding ‘schoolleider basisbekwaam’. Joan van Zomeren is bestuurder bij MosaLira en medeverantwoordelijk voor het traject. “Behoorlijk wat medewerkers hadden op individuele basis al diverse oriënterende opleidingen gevolgd”, vertelt ze. “Er was grote behoefte aan een vervolg, ook met het oog op de invulling van op stapel staande vacatures voor de functie van adjunct-directeur.”

De opleiding bestaat uit tien bijeenkomsten van een hele dag, met tussendoor groeps- en individuele opdrachten. “De cursisten zijn erg enthousiast”, weet Joan. “Ze zijn heel blij met kerndocent Margje Bielars. Zij is echt een gouden greep! De stof is enorm interessant en bovendien ervaren de cursisten een heel prettige dynamiek in de groep. En wat ik misschien wel het allerleukste vind, is het effect dat de opleiding nu al heeft, terwijl de deelnemers nog even te gaan hebben. Van verschillende schooldirecteuren heb ik vernomen dat ze al veel profijt hebben van de nieuwe inzichten die cursisten hebben opgedaan.”

Er is veel animo om door te gaan op de ingeslagen weg. “MosaLira stopt zeker niet na deze eerste incompanyopleiding”, zegt Joan beslist. “De samenwerking met OMJS bevalt prima. We merken dat er veel belangstelling is om verder te studeren, niet alleen bij de huidige cursisten maar ook bij hun collega’s.”

Alle voordelen van incompany op maat

De Filios Scholengroep, met 20 basisscholen in Oost- Brabant, koos samen met SAAM en Groeisaam, twee andere scholenstichtingen uit de regio, voor de incompany-opleiding ‘schoolleider vakbekwaam’ van OMJS. “Onze drie stichtingen hebben professionalisering van medewerkers hoog in het vaandel staan”, stelt Archel Kerkhof. Hij maakt deel uit van het college van bestuur van de Filios Scholengroep. “Als ik voor Filios spreek, zijn wij een organisatie waar medewerkers zich op professioneel vlak kunnen ontplooien en in staat worden gesteld om door te groeien. Bovendien zien we in onze regio en ook landelijk dat, als gevolg van de leeftijdsopbouw, binnen afzienbare tijd 40% van de leidinggevenden in het onderwijs uit zal stromen. We willen hierop anticiperen voor onze eigen organisatie, maar ook voor de regio. We zien het opleiden van schoolleiders als een gezamenlijke verantwoordelijkheid.”

De drie stichtingen leverden samen 14 cursisten voor de opleiding, die elders of via OMJS de opleiding ‘schoolleider basisbekwaam’ hebben gedaan. Om in deze hectische tijden niet nog meer werkdruk te veroorzaken werd gekozen voor de woensdagmiddag en -avond als opleidingsmoment. “Dat betekent dat je de opleiding deels volgt in niet-lesgebonden tijd en deels in eigen tijd. Geen van de deelnemers vindt dat een probleem”, aldus Archel. “Elke collega wil persoonlijk groeien en investeert daar zelf ook graag in.”

Collega’s in het land die een incompany-leiderschapstraject overwegen, kan hij OMJS van harte aanbevelen. Bovendien wil Archel graag meegeven om ook eens te kijken naar het bundelen van de krachten met een of twee collega-stichtingen. “Je hebt alle voordelen van incompany op maat én je kunt profiteren van de ervaringsverhalen vanuit naburige scholenstichtingen.”

Medewerkers bekwamen, binden en boeien

Martine Spreeuw is projectcoördinator van het kweekvijvertraject dat ze samen met OMJS voor scholenstichting Fluenta ontwikkelde, waaronder 19 basisscholen in de provincie Utrecht vallen. Ook is Martine schoolleider van één van deze basisscholen. “Ons kweekvijvertraject biedt medewerkers de mogelijkheid om met leiderschap kennis te maken, van persoonlijk leiderschap voor bijvoorbeeld functies als lees- of bouwcoördinator tot schooldirecteur”, legt Martine uit. “Enerzijds is Fluenta dit kweekvijvertraject gestart, omdat we intern medewerkers willen opleiden die zich op termijn gaan bekwamen in management. Anderzijds willen we met dit soort ontwikkelingstrajecten onze medewerkers boeien en binden.”

De 15 deelnemers komen zes woensdagen na schooltijd bij elkaar. “Alle cursisten staan voor de klas en op deze manier is er geen vervanging nodig”, legt Martine uit. “De deelnemers zijn laaiend enthousiast en heel gemotiveerd.” Martine is dankbaar dat het zo goed uitpakt. “We hebben net een tussenevaluatie gedaan. Deelnemers geven terug dat ze enorm worden uitgedaagd en energie krijgen van de kennis, vaardigheden en inzichten die ze opdoen. Ze vinden het fijn dat het traject heel praktijkgericht is en dat ze zo kunnen ontdekken of leiderschap iets voor hen is. Het pakt nog beter uit dan we van tevoren hadden bedacht.”

Martine vindt dat OMJS heel goed heeft meegedacht over de inhoud van het kweekvijvertraject. Ook is ze blij met de adviezen over de verduurzaming van de opleidingstrajecten binnen Fluenta. “Hoe koppelen we dit aan onze beleidsplannen, hoe borgen we de opgedane kennis en hoe geven we er een vervolg aan, zowel voor de individuele medewerkers die het traject hebben gevolgd als voor collega’s die een dergelijk traject in de nabije toekomst willen volgen?” Martine voelt de verantwoordelijkheid om het vlammetje dat bij medewerkers is gaan branden, aan te wakkeren en niet te laten doven. “Door de inbreng van OMJS worden we gesterkt hier stappen voor te zetten.”

Hoe OMJS te werk gaat

Margje Bielars is een van de kerndocenten van de incompany-trajecten van OMJS en zit aan tafel bij de ontwikkeling van incompany-leiderschapsopleidingen. “Allereerst bespreken we de wederzijdse verwachtingen en mogelijkheden”, licht ze de werkwijze toe. “We hebben een vast startpunt, de Talent Motivatie Analyse (TMA). Deze gebruiken we gedurende de hele opleiding als een soort scan, waarmee de deelnemers hun individuele professionele behoeften, drijfveren en competenties in kaart brengen en daardoor inzicht krijgen in zichzelf en de eigen leiderschapsvaardigheden.” Zowel de opleiding basisbekwaam als vakbekwaam is opgedeeld in drie blokken: Veranderdeskundige, Lerend leider en Systeemspeler. Gedurende de blokken maken de deelnemers beroepsproducten op basis van de geleerde theorieën. Ook leren ze al doende hun eigen visie hierop ontwikkelen. “Elk blok sluiten we af met een bloktoets, een reflectiemoment waarop elke deelnemer kan ervaren wat het geleerde voor effect heeft op je leiderschapsvaardigheden”, legt Margje uit. “We werken met topdocenten. Mensen met een grote rugzak met kennis en ervaring op het gebied van leiderschap in het onderwijs. Zowel theoretisch als praktisch sterk onderbouwd. Ook vinden we het belangrijk dat de opleidingstrajecten niet op zichzelf staan, maar een duurzame plek krijgen binnen de organisatie.”