Veel scholen vinden de ontwikkeling van zelfstandig werken en zelfregulering van leerlingen belangrijk en kiezen voor verschillende werkwijzen om dit te bevorderen.
Zelfstandig (ver)werken
Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen het zelfstandig verwerken en het zelfstandig werken. Bij het zelfstandig verwerken wordt het zelfstandig werken bedoeld dat leerlingen doen direct nadat ze een instructie hebben ontvangen, bijvoorbeeld in een les volgens het ‘Zes Fasen Model’ of het Directe Instructiemodel.
Bij zelfstandig werken worden activiteiten van leerlingen bedoeld waarvan de instructie reeds op een eerder moment heeft plaatsgevonden waardoor de leerlingen de taken (voornamelijk) zonder bijdrage van de leraar kunnen uitvoeren. De taken die de leerlingen gaan uitvoeren zijn dan vaak beschreven in een zogenaamde weektaak. Binnen deze weektaak is er ruimte om de taken af te stemmen op het niveau en de interesses van de leerlingen. Het weektaak-beslissingsschema biedt de mogelijkheid om hierover in gesprek te gaan met collega’s.
De weektaak
De weektaak heeft als eerste een pedagogisch doel; leerlingen begeleiden om hun zelfsturing en zelfverantwoordelijkheid te ontwikkelen. Wanneer leerlingen een heldere en passende weektaak krijgen, kun je als leraar heel mooi het proces van plannen (en je houden aan de planning) van leerlingen volgen, begeleiden en bespreken. De weektaak is op deze wijze een middel voor het vergroten van de eigen bijdrage van de leerling in het leerproces; mogelijk kan de leerling zelf een voorstel doen voor de taken?
Als tweede heeft de weektaak natuurlijk een organisatorisch doel; omdat de leerlingen voor langere tijd zonder de bijdrage van de leraar zelfstandig kunnen werken, heeft deze de tijd systematische ondersteuning in te plannen voor leerlingen die dat nodig hebben. Dat kunnen leerlingen zijn die nog wat extra hulp nodig hebben zodat ze kunnen blijven aanhaken in de instructieafhankelijke groep in de dagelijkse instructie. Het kunnen ook de leerlingen die zijn die meer aankunnen en behoefte hebben aan verdiepte instructie en uitdaging. Het is vaak lastig om hen deze extra aandacht te geven tijdens de dagelijkse (klassikale) les.
Al met al redenen om (nog) een keer in een bouwoverleg, in het kader van het gesprek over de doorgaande lijn, het gesprek met collega’s te voeren over de weektaak.
